August Czartoryski
Relikwie Augusta Czartoryskiego
August Czartoryski (ur. 2 sierpnia 1858, zm. 8 kwietnia 1893) - salezjanin, arystokrata polsko-hiszpańsko-francuski, książę Czartoryski, Diuk Vista Alegre.
Gdy August miał 6 lat, umarła na gruźlicę jego matka. Po kilku latach ojciec ożenił się z Małgorzatą Burbon-Orleańską, księżną orleańską, wnuczką króla Ludwika Filipa, która była dla Augusta bardzo dobra. W 1868 chłopiec rozpoczął naukę w paryskim Liceum im. Karola Wielkiego, a od 1870 kontynuował ją w domu. W 1871 - po kilkuletnim przygotowaniu - przyjął pierwszą komunię w kościele w Sieniawie koło Jarosławia. Tam znajdował się majątek rodowy, a w krypcie świątyni pochowana była jego matka.
Od wczesnej młodości chorował na gruźlicę. W cierpieniu odkrywał powoli powołanie do służby Bożej. Życie towarzyskie na dworach książęcych nie pociągało go. W wieku 20 lat w liście do ojca napisał: "Przyznam się, że dosyć mam tych zabaw. Są one niepotrzebne, a przy tym męczą". Wielki wpływ na młodego księcia wywarł jego wychowawca Józef Kalinowski (1835-1907), który później został karmelitą (o. Rafał). Opiekował się chłopcem przez trzy lata (1874-1877), przekazał mu wszechstronną wiedzę, a także przyczynił się do pogłębienia jego wiary i życia duchowego.
Decydującym wydarzeniem w życiu Augusta Czartoryskiego było spotkanie z ks. Janem Bosko w Paryżu, w Hotelu Lambert. Po rozmowie z nim August odczuł wyraźnie powołanie do życia zakonnego w zgromadzeniu salezjańskim. Nie przejawiał zainteresowania małżeństwem, choć tego spodziewała się po nim rodzina, jako po najstarszym synu i dziedzicu majątku. Od czasu do czasu jeździł do Turynu, aby spotkać się z ks. Janem Bosko, odprawić pod jego kierunkiem rekolekcje, posłuchać jego rad. Założyciel salezjanów z wielką roztropnością rozważał prośbę młodzieńca o przyjęcie do zgromadzenia. Dopiero osobista interwencja papieża Leona XIII rozwiała jego wątpliwości.
17 czerwca 1887 August został przyjęty do zgromadzenia w San Benigno Canavese. Nowicjat odbył pod kierunkiem ks. Juliusza Barberisa. 24 listopada 1887 w bazylice Maryi Wspomożycielki w Turynie otrzymał strój zakonny z rąk ks. Jana Bosko. Przy pożegnaniu usłyszał od niego krzepiące słowa: "Odwagi, mój książę. Dziś odnieśliśmy wspaniałe zwycięstwo. Ale muszę także z wielką radością powiedzieć wam, że przyjdzie dzień, w którym książę będzie kapłanem i z woli Boga uczyni wiele dobra dla swojej ojczyzny".
W 1888 August Czartoryski zrzekł się rodzinnego majoratu i tytułu ordynata sieniawskiego, a majątek przekazał zgromadzeniu. 2 października 1888 złożył śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Rodzinie, która nalegała na zmianę decyzji, odpowiadał niezłomnie, że pozostanie w zgromadzeniu salezjańskim do śmierci. Mimo poważnej choroby studiował teologię i przygotowywał się do święceń kapłańskich, które otrzymał 2 kwietnia 1892 w San Remo. Nazajutrz po święceniach odprawił pierwszą mszę, w której uczestniczyli jego druga matka i brat Witold.
Życie kapłańskie ks. Augusta trwało zaledwie rok; swą posługę pełnił w Alassio. Zmarł na gruźlicę 8 kwietnia 1893, w oktawie Wielkanocy.
Ciało jego przewieziono do Polski i złożono w parafialnej krypcie w Sieniawie, obok grobów rodziny, gdzie pewnego dnia August przeżywał swoją pierwszą komunię. Następnie zwłoki przeniesiono do kościoła salezjanów w Przemyślu, gdzie do dziś się znajdują.
Jego wspomnienie Kościół katolicki obchodzi 2 sierpnia.
W czerwcu 1989 miało miejsce cudowne zdaniem katolików uzdrowienie ks. Władysława Deca z Przemyśla, przypisywane wstawiennictwu nowego błogosławionego. Zostało ono dokładnie przebadane i zatwierdzone przez Kongregację ds. Świętych w 2003 (w styczniu przez Konsultę Lekarzy, w maju - przez Konsultę Teologów, a w październiku - przez biskupów i kardynałów). Beatyfikacji Augusta Czartoryskiego dokonał Jan Paweł II 25 kwietnia 2004.