Dorota z Mątowów

Dorota jest jedyną stygmatyczką w dziejach polskiej hagiografii. Była wizjonerką i mistyczką, ostatnie miesiące życia spędziła jako rekluza, zamurowana w celi przy katedrze w Kwidzynie.
Urodziła się 1347 roku w Mątowach Wielkich koło Malborka, jako siódme z kolei dziecko w rodzinie kolonistów holenderskich. Kiedy miała sześć lat, uległa poważnemu poparzeniu. W czasie jednej z modlitw usłyszała wtedy głos Chrystusa mówiący: "Uczynię z ciebie nowego człowieka". Od tego momentu całe jej życie stało się nieustannym naśladowaniem Chrystusa. Wtedy także miała otrzymać ukryte stygmaty, które przez całe życie sprawiały jej cierpienie fizyczne.
Posłuszna woli rodziców, w roku 1363 poślubiła Adalberta (Wojciecha), płatnerza, starszego od niej o 20 lat i zamieszkała z nim w Gdańsku. Jednak nie było to małżeństwo udane, ponieważ mąż prowadził życie wystawne, awanturował się, bił Dorotę i zabraniał jej uczęszczania na mszę św.
Dopiero śmierć ośmiorga ich dzieci w czasie epidemii przyczyniła się do nawrócenia Adalberta. Jedynym ich dzieckiem, które przeżyło, była Gertruda. Wstąpiła ona później do klasztoru benedyktynek w Chełmie. Małżonkowie odbyli razem kilka pielgrzymek do różnych sanktuariów w Europie.
Dorota prowadziła niezwykłe życie mistyczne. Jak podają przekazy, w roku 1385, w czasie jednej z modlitw Chrystus miał na miejsce jej serca umieścić swoje. Jednak Dorota nie znalazła zrozumienia w swoim otoczeniu. Podejrzewano ją o oszustwa, odmówiono udzielania sakramentów, a nawet zagrożono stosem.
Kiedy w roku 1390 zmarł Adalbert, Dorota przeprowadziła się do Kwidzyna. W roku 1391 jej spowiednikiem i obrońcą został sławny teolog Jan z Kwidzyna. To on, na polecenie biskupów, spisał jej wizje i doświadczenia mistyczne, wydał je w dziele pt. "Septilium".
Po uzyskaniu zgody biskupa, Dorota została w maju 1393 roku zamurowana w małej celi przy kościele katedralnym św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie. Przez zakratowane okno przynoszono jej codziennie Komunię świętą i dawano pokarm. Do tego okna przychodzili mieszczanie, z prośbą o modlitwę i poradę.
Dorota zmarła 25 czerwca 1394 roku. Wkrótce w katedrze zbudowano specjalną kryptę, w której umieszczono ciało Doroty. Sława jej świętości rozchodziła się po całym terytorium państwa krzyżackiego, szybko dotarła do Polski, Czech, Niemiec, Litwy i Łotwy. Tutaj modlił się m.in. król Władysław Jagiełło po zwycięstwie pod Grunwaldem (1410).
Papież Bonifacy IX w roku 1404 polecił przeprowadzić proces kanoniczny biskupom chełmińskiemu i warmińskiemu oraz opatowi oliwskiemu. Spisano zeznania kilkuset świadków, jednak burzliwe wydarzenia dziejowe przerwały ten proces na kilkaset lat. Wrócono do niego w XX wieku. W roku 1976 papież Paweł VI ogłosił ją błogosławioną. Liturgiczne wspomnienie bł. Doroty obchodzone jest 25 czerwca.
Bł. Dorota jest patronką Pomorza, kobiet, matek oraz hutników-odlewników. W ikonografii przedstawia się ją ze stygmatami, jej atrybutem jest wieża, w której poleciła się zamurować.