Stanisław BM
Biskup, męczennik, Ojciec Ojczyzny, główny patron Polski.
Pochodził ze Szczepanowa k. Bochni, był synem Wiesława i Bogny. Na naukę oddany został do szkoły katedralnej, gdzie zwrócił uwagę ówczesnego biskupa Suly, który po święceniach kapłańskich zatrzymał go przy sobie, aby pomagał ordynariuszowi. Najprawdopodobniej studiował teologię w Liege w Belgii, będąc przygotowywanym na następcę biskupa Suły.
W roku 1071 (1072) został konsekrowany i objął urząd na Skałce w Krakowie. Był gorliwym misjonarzem ziemi małopolskiej, troskliwym dla ubogich, wdów i sierot. Biskup Stanisław nabył zapisem testamentalnym dla diecezji posiadłość Piotrawin w powiecie puławskim, niedaleko Solca. Spotkało się to ze sprzeciwem króla Bolesława Śmiałego, który nie chciał dopuścić do uniezależnienia się Kościoła od władzy królewskiej.
Biskup Stanisław wielokrotnie upominał króla za niewłaściwe postępowanie wobec poddanych i za publiczne powodowanie zgorszenia. Przestrogi pozostawały jednak bez skutku. Zgodnie z prawem kanonicznym za te wykroczenia oraz za grabież dobra kościelnego (król nakazał zwrócenie Piotrawina krewnym nieżyjącego właściciela), bp Stanisław rzucił klątwę na Bolesława Śmiałego. Biskup wezwany przed sąd królewski nie stawił się, gdyż nie pozwalało mu na to prawo kanoniczne, i został skazany na śmierć. Jak podaje w "Kronice polskiej" Wincenty Kadłubek, 11 kwietnia 1079 r. król i trzech dworzan wywlekli biskupa od ołtarza w kościele św. Michała Archanioła na Skałce, gdy odprawiał Mszę św. Bolesław Śmiały przebił mieczem Stanisława, a jego ciało zostało poćwiartowane na dziedzińcu klasztornym.
Według tradycji biskup Stanisław wskrzesił Piotra, by świadczył przed królem w sprawie posiadłości. Legenda głosi, że orły strzegły posiekanego ciała biskupa, które następnie cudownie się zrosło.
Biskup Męczennik Stanisław ze Szczepanowa stal się symbolem jedności narodowej, a jego kult sprawiał, że do grobu na Wawelu pielgrzymowano z całej Polski nie tylko w czasach rozbicia dzielnicowego kraju, ale i w okresie zaborów.
Został kanonizowany 17 września 1253 r. w Asyżu przez papieża Innocentego IV.
Święto patronalne przypada 8 maja.
Jan Paweł II nazwał go "patronem chrześcijańskiego ładu moralnego".
Każdego roku w Krakowie w niedzielę po 8 maja odbywa się z udziałem Episkopatu Polski i wiernych z całej Polski uroczysta procesja z relikwiami św. Stanisława ze Skałki na Wawel i z Wawelu na Skałkę.
Ilustrowany leksykon polskich świętych, błogosławionych i sług Bożych w opracowaniu Gabriela Turowskiego