¦wiêci Cyryl i Metody
Cyryl (ok. 826-869) i Metody (ok. 815-885) - aposto³owie S³owian.
Konstanty, zwany Filozofem o imieniu zakonnym Cyryl i jego starszy brat Micha³ o imieniu zakonnym Metody urodzili siê na pograniczu S³owiañszczyzny w So³uniu-Tesalonikach, w bogobojnej rodzinie.
Obaj odznaczali siê wybitnymi zdolno¶ciami i wykszta³ceniem.
Cyryl po studiach pod kierunkiem patriarchy Focjusza w Konstantynopolu przyj±³ ¶wiêcenia i stanowisko bibliotekarza przy ko¶ciele Hagia Sophia. Szybko zrezygnowa³ z tego zajêcia i przeniós³ siê do klasztoru nad Bosforem.
Obj±³ katedrê filozofii w akademii cesarskiej, ale nied³ugo potem uda³ siê na górê Olimp w Bitynii, gdzie ju¿ od ok. 840 r. przebywa³ jego starszy brat Metody.
Obydwaj na polecenie cesarza Bizancjum udali siê z misj± do Chazarów, ludów nad Morzem Czarnym, którzy ulegli judaizmowi, by uczestniczyæ w dyskusjach apologetycznych miêdzy chrze¶cijanami, ¿ydami i saracenami. Znajomo¶æ hebrajskiego i syryjskiego umo¿liwia³a im prowadzenie debat.
Prawdopodobnie w 862 r. bracia soluñscy zostali wyznaczeni przez cesarza Micha³a III i patriarchê Fozjusza do udania siê na zaproszenie Ro¶cis³awa na misjê ewangelizacyjn± do ksiêstwa wielkomorawskiego.
Cyryl i Metody od pocz±tku przyjêli zasadê odprawiania liturgii w jêzyku s³owiañskim, zachowuj±c istniej±cy obrz±dek. Z tego powodu potrzebowali tekstów liturgicznych i biblijnych w nowym jêzyku. Cyryl stworzy³ alfabet s³owiañski - g³agolicê opieraj±c siê na grece i wymowie S³owian.
Pomy¶lny przebieg misji na Morawach i w Panonii zachêca³ ich do udania siê do Konstantynopola po nowych misjonarzy.
Opatrzno¶æ skierowa³a jednak Cyryla i Metodego do Wenecji, gdzie na synodzie bronili swych metod misyjnych i wprowadzenia jêzyka s³owiañskiego do liturgii. W 867 r. udali siê do Rzymu. Papie¿ Hadrian II zaleci³ odprawianie liturgii w jêzyku s³owiañskim w niektórych bazylikach Wiecznego Miasta i uroczyste z³o¿enie ksi±g liturgicznych na o³tarzu w ko¶ciele Matki Boskiej, zwanym Fatne. Metodemu udzieli³ ¶wiêceñ kap³añskich, natomiast Cyryl wst±pi³ do klasztoru, w którym zmar³ 14 lutego 869 r. Zosta³ pochowany w ko¶ciele ¶w. Klemensa w Rzymie.
Metody kontynuuj±c dzie³o Cyryla ponownie uda³ siê na Morawy. Wed³ug zalecenia papie¿a Hadriana Msza ¶w. odprawiana by³a tam w jêzyku s³owiañskim, a lekcje i Ewangelia czytane by³y po ³acinie, a nastêpnie po s³owiañsku.
W 869 r. podczas drugiego pobytu w Rzymie Metody otrzyma³ sakrê biskupi± i godno¶æ arcybiskupa. Obj±³ metropoliê w Sirmium (niedaleko obecnego Belgradu), której podporz±dkowano Panoniê.
Wywo³a³o to konflikt z biskupami bawarskimi, który doprowadzi³ do uwiêzienia Metodego w 870 r. i postawienia go przed s±dem synodu bawarskiego. Do zwolnienia abpa Metodego w 878 r. doprowadzi³ dopiero papie¿ Jan VIII, mianuj±c go legatem apostolskim do ewangelizacji S³owian.
Metody dzia³a³ tak¿e poza swoj± metropoli±. Ok. 880 r. ochrzci³ czeskiego ksiêcia Borzywoja i jego ¿onê Ludmi³ê oraz doprowadzi³ do chrztu ksiêcia Wi¶lan. Podró¿owa³ do S³owian Ba³kañskich i do Konstantynopola.
Zmar³ na Morawach 6 kwietnia 885 r. w Welehradzie lub Mikulcicach.
Papie¿ Jan Pawe³ II og³osi³ w 1980 r. ¶w. Cyryla i ¶w. Metodego g³ównymi, obok ¶w. Benedykta, patronami Europy.
¦wiêto patronalne 14 lutego, a w ko¶cio³ach wschodnich 11 maja.
Ilustrowany leksykon polskich ¶wiêtych, b³ogos³awionych i s³ug Bo¿ych w opracowaniu Gabriela Turowskiego