Święta Martyna z Rzymu

Męczennica, ? - ?
Św. Martyna żyła w III wieku w Rzymie. Żywot jej znany jest z apokryfów. Pochodziła ze znanej i zamożnej rodziny, w które była wychowana bardzo pobożnie. Dość wcześnie została osierocona przez rodziców. W swojej pobożności postanowiła żyć w czystości i w ubóstwie, dlatego cały swój majątek rozdała biednym. Została diakonisą.
Tymczasem cesarz Aleksander Sewerus (+235) rozpoczął prześladowanie chrześcijan, czyli - jak ich nazywano - Galilejczyków. Dlatego chrześcijanom nakazywano składać hołd pogańskim bożkom. Jedną z tych nakłanianych do bałwochwalstwa była św. Martyna, o której rękę uprzednio starał się Aleksander Sewer. Obiecano ją uwolnić, jeżeli złoży hołd i dary Apollinowi. Legenda podaje, że próbowano ją zgładzić kilka razy: najpierw rzucono Martynę na pożarcie lwom, jednak zwierzęta nie tylko nie rzuciły się na nią, ale potulnie ułożyły się u jej stóp. Potem próbowano spalić Martynę na stosie, jednak spadł deszcz i ugasił płomienie. W końcu cesarz rozkazał ją ściąć i w ten sposób św. Martyna zakończyła życie.
Kult św. Martyny poświadczony jest dokumentami już w VII wieku, kiedy to poświęcono jej w Rzymie kaplicę. W XVII w. nastąpiło ożywienie kultu, kiedy papież Urban VIII w 1634 r. poinformował o odnalezieniu relikwii świętej w poświęconej jej kaplicy, w związku z czym polecił odbudować w Rzymie kościół świętych Łukasza i Martyny. Obecnie w tym kościele znajdują się domniemane relikwie świętej. Dziś pamiątkę św. Martyny obchodzimy 30 stycznia, ale przed odnalezieniem relikwii pamiątkę obchodzono 1 stycznia.
Św. Martyna jest patronką Rzymu i karmiących kobiet.
W ikonografii św. Martyna z Rzymu przedstawiana jest zwykle z narzędziami tortur, w chwili stracenia albo z lwem.