Litania loretańska

Litania do Matki Bożej zwana również Litanią loretańską (od włoskiej miejscowości Loretto, gdzie była szczególnie propagowana i odmawiana) - to bardzo popularna i lubiana modlitwa. Jest często odmawiana lub śpiewana. Odmawia się ją w rozmaitych intencjach, podczas różnych nabożeństw, pielgrzymek a także indywidualnie. Rozbrzmiewa ona w naszych kościołach, domach i przy kapliczkach - zwłaszcza w miesiącu maju.
Litania loretańska jest jednym z najwspanialszych hymnów na cześć Najświętszej Maryi Panny, w którym wysławiane są Jej wielkie cnoty i przywileje, jakimi obdarzył Ją Bóg. Składa się z określonej liczby wezwań, wyrażających pochwałę, prośbę o łaskę i o wstawiennictwo. Po wstępnym błaganiu Trójcy św., następują krótkie odezwy do Matki Bożej, w której uwydatnione są Jej szczególne cnoty. W tej dość długiej serii wezwań nadaje się Maryi różne tytuły, imiona określające Jej rolę, zasługi i przymioty. Nadawane tytuły zaczerpnięte są z Pisma św., tradycji czy dekretów Kościoła. Każdemu wezwaniu towarzyszy jednakowa odpowiedź - "módl się za nami". W litanii zawarta jest prośba do Maryi. Litania loretańska podtrzymuje ogromną wiarę katolików w orędownictwo i pośrednictwo Maryi u Jej Syna.
Wiele tytułów, które nadali wierni katolicy Matce Najświętszej jest zrozumiałych. Omówione zostaną trudniejsze określenia, a zwłaszcza te, które mają swoje źródło w Piśmie św.
Jednym z pierwszych wezwań według porządku litanii jest Święta Boża Rodzicielko. Dziś dla nas katolików to wezwanie jest oczywiste. Theotokos - Najświętsza Maryja Panna jest Matką Boga.
W Litanii loretańskiej mamy dużo biblijnych tytułów określających Matkę Bożą. Zwrócić należy uwagę na tytuły związane ze Starym Testamentem, bo te dla nas są trudniejsze w zrozumieniu.
Od wezwania Różo duchowna rozpoczyna się szereg poetyckich, chwalebnych tytułów, które określają kolejno, jak była wyobrażana, kim jest dla wiernych i jakie stanowisko zajmuje w Królestwie Niebieskim. Biblia opisując cechy i cnoty człowieka, często porównuje je do kwiatu (np. Syr 24,13-16). Litania Loretańska określa Maryję jako Różę duchowną. Róża jest królową kwiatów, symbolem dziewczęcej niewinności i czystości, a dzięki swojej barwie i zapachowi, znakiem nieskończonego piękna. Autor użył tu pięknego porównania. Następne określenie Wieżo Dawidowa. Należy przypomnieć, że pasterz Dawid został niespodziewanie największym królem Izraela. Maryja najpokorniejsza z pokornych stała się królową nieba i ziemi. Wieża jest widziana z daleka, wszyscy ją widzą. Maryja jest dla nas taką wieżą, znakiem dla nas.
Wieża jest symbolem wysmukłości, czujności, obrony, wznoszenia się ponad przeciętność. Kość słoniowa jest bardzo twarda i droga. Wieża z kości słoniowej to symbol odgrodzenia się od życia powszedniego, by zająć się sprawami wznioślejszymi. W tradycji ludowej wieża jest silną budowlą obronną, cytadelą odporną na ataki nieprzyjaciela. To przecież Maryja jest niewiastą depczącą głowę węża. To Maryja otaczaąc nas swoim wstawiennictwem u Syna jest naszą najlepszą obroną przeciwko największemu naszemu nieprzyjacielowi szatanowi.
Inne porównanie poetyckie Domie złoty. Dom miejsce naszego pobytu, symbol ciepła rodzinnego, a gdy dodamy określenie złoty to również najdroższy, najpiękniejszy. Maryja złotym domem - w Niej mieszkał sam Bóg.
Kolejne określenie - Arka przymierza. Arka przymierza wyrażała realną obecność Boga w narodzie zraelskim i zawarte z Nim przymierze. Były w niej kamienne tablice z X przykazaniami. Arka przymierza dawała Izraelitom rękojmię zwycięstwa nad nieprzyjacielem. Maryja nosiła w sobie Syna Bożego, który przyniósł na świat nowe przykazanie. Maryja jest dla nas rękojmią zwycięstwa nad grzechami.
Maryja jest Bramą niebieską, to przez Nią Bóg zstąpił na ziemię. Aby wejść do domu czy na jakiś teren trzeba przejść przez bramę. Wezwanie "Bramo niebieska" ukazuje, że Maryja ma klucz do bram nieba, zdolność wypraszania wielu łask. Wierzymy, że dzięki Maryi dostaniemy się do królestwa niebieskiego.
Autor chcąc wyrazić piękno i wspaniałość Maryi nazywa Ją w litanii Gwiazdą zaranną. W Biblii wiele razy wypowiadany jest zachwyt nad gwiazdami np. w księdze Syracha 43,9a; 50,6. Maryja jako Gwiazda zaranna jest oświetlającym ciemną noc zwiastunem nowego dnia, symbolem odnawiania się, wiecznego powrotu. Gwiazda zaranna była znakiem dla pasterzy, by wypuścili z owczarni swe owce. Maria wydaje na świat Baranka i Pasterza.
Ten zbiór poetyckich tytułów nadawanych Matce Bożej już w średniowieczu, powtarzamy, biorąc je za swoje i nimi zwracamy się do naszej najlepszej Matki.
Litanię loretańską kończy nazwanie Maryi Królową. Litania podaje, nad kim Ona ma władzę. Najpierw wymienieni są aniołowie, potem patriarchowie i prorocy, apostołowie i męczennicy, dalej dziewice i wyznawcy i na samym końcu wymienieni my Polacy (Królowo Polski). Mieć wspólną królową z aniołami to naprawdę wiele znaczy, ale jeszcze bardziej zobowiązuje. Litania loretańska niech nam przypomina cnoty Maryi, byśmy mogli iść Jej śladami.
Każdy z nas ma jeszcze własne wezwania i tytuły, którymi zwraca się do Matki Bożej, bo jest Ona dla każdego najlepszą Matką i Kimś takim jak ją nazwiemy.
Pielęgnujmy te formę modlitwy, która okazała się w ciągu wieków przydatna w kształtowaniu autentycznej pobożności maryjnej, o którą prosił nas przecież Orędownik miłości do Maryi - papież Jan Paweł II.